Wawrzyniec z Rzymu i bibliotekarze

Nie od dziś wiadomo, że bibliotekarze i nędzarze mają wiele wspólnego. Może właśnie dlatego w chrześcijańskiej tradycji troski jednych i drugich skierowano do tego samego patrona – Wawrzyńca z Rzymu? 

Wawrzyniec (łac. Laurentius) urodzony na północnym wschodzie Hiszpanii w Huesca (Aragonia), zmarły tragicznie w Rzymie w  258 roku, męczennik w imię wiary chrześcijańskiej uznany za świętego Kościoła katolickiego, już za życia cieszył się sławą autorytetu. Od młodości wiódł życie zgodne z ideałami moralnymi swych czasów. Jego zaangażowanie nie uszło uwadze decydentów.  Otrzymał godność diakona Rzymu. Został zaufanym współpracownikiem papieża Sykstusa II. Do jego obowiązków należała między innymi opieka nad ubogimi oraz administracja dóbr kościelnych. 

W Rzymie narastały antychrześcijańskie nastroje. Decyzją cesarza Waleriana skazano na śmierć papieża Sykstusa II wraz z jego otoczeniem. Wawrzyniec  jeszcze przed śmiercią kolejny raz wsławił się wiernością swym przekonaniom, gdy odmówił wysłannikom cesarza przekazania własności kościelnych. Mówi się, że rozdał dobra wśród ubogich, a gdy cesarscy urzędnicy powrócili w celu konfiskaty, Wawrzyniec miał pokazać im zgromadzony tłum nędzarzy i powiedzieć, że to oni są bogactwem, którego ci szukają.  Zginął w mękach na jednym z rzymskich placów. 

Jest jeszcze jeden wątek dotyczący losów Wawrzyńca. Legenda o Graalu – kielichu, z którego podczas Ostatniej Wieczerzy pił Jezus, mówi, że to Wawrzyniec przesłał ów kielich do Aragonii, by ukryć go u swych rodziców i tym samym pozbawić cesarza Rzymu skarbu. Współcześnie to ten kielich ma stać w gablocie w katedrze w Walencji. Sami Walencjanie chętnie odwołują się do legendy o Graalu w rozmaitych działaniach promocyjnych na rzecz swego miasta i regionu. 

Kult świętego Wawrzyńca rozwijał się prężnie na całym świecie i trwa do dziś.  Wawrzyniec patronuje m.in. Hiszpanii,  Kanadzie, Meksykowi, Sri Lance, Norymbergii (Niemcy), Matarze (Peru), Rzymowi (Włochy), Chaguaramas (Trynidad), Rotterdamowi (Holandia),  Vinces (w prowincji Los Rios, Ekwador), Jipijapa (prowincja Manabi, Ekwador), San Lorenzo de Tarapacá (Chile),  San Lorenzo (Paragwaj), poza tym bibliotekarzom, ubogim, studentom, komikom, grabarzom, górnikom, piekarzom, kucharzom, prasowaczom, reumatykom, chorym na stawy. Chroni przed ogniem.

Co właściwie łączy Wawrzyńca z bibliotekarzami? Historia nie wspomina o tym, jakoby Wawrzyniec miał kontakt z bibliotekami, czy z ogólniejszą ideą biblioteczno-czytelniczą, ani też szerzej pojętym gromadzeniem świadectw kultury i wiedzy.  Nie wiadomo, czy jako zarządca majątku kościelnego w Rzymie sprawował pieczę na przykład nad księgami. Trudno więc odpowiedzieć na pytanie, czemu w chrześcijańskiej tradycji wykształcił się patronat Wawrzyńca nad bibliotekarzami. To nie szkodzi jednak popularności Wawrzyńca jako powiernika, zaufanego źródła pocieszenia dla tych, którzy go szukają.  

A może któryś z Czytelników zna wyjaśnienie?


Barbara