Patronka Wojewódzkiej
Biblioteki Publicznej w Olsztynie, Emilia Sukertowa-Biedrawina zapoczątkowała
badania i ochronę dziedzictwa kulturowego Warmii i Mazur po 1945 r. Ratowała przed
zniszczeniem ocalałe z II wojny światowej księgozbiory regionalne, które stały
się zalążkiem biblioteki kierowanego przez nią Instytutu Mazurskiego[1]; zainicjowała wydawanie kwartalnika
„Komunikaty Mazursko-Warmińskie” oraz „Bibliografii Warmii i Mazur”; napisała
liczne artykuły o historii i folklorze regionu oraz działaczach na rzecz jego
polskości; zbierała i opracowywała literacko bajki i legendy mazurskie;
organizowała wystawy o tematyce regionalnej. Misję Emilii Sukertowej-Biedrawiny
kontynuuje kilka instytucji, wśród których Instytut Północny i Uniwersytet
Warmińsko-Mazurski koncentrują się na badaniach naukowych regionu, WBP na
działalności popularyzatorskiej, a Muzeum Warmii i Mazur łączy oba obszary
działalności.
W jaki sposób WBP promuje
kulturę regionu? Przede wszystkim publikując kolejne tomy „Bibliografii Warmii
i Mazur” oraz bibliografie okolicznościowe (np. z okazji 600-lecia bitwy
grunwaldzkiej w 2010 r. czy 100-lecia plebiscytu na Warmii, Mazurach i Powiślu
w 2020 r.), a także organizując spotkania autorskie z pisarzami regionalnymi,
promocję nowości wydawniczych oraz coroczny Przegląd Wydawnictw Regionalnych „Moje
Twoje Nasze” (od 2008 r.). Przeglądowi towarzyszy wiele ciekawych imprez, np.
prezentacje starych druków ze zbiorów własnych i zaprzyjaźnionych bibliotek,
warsztaty kaligrafii, czerpania papieru, tworzenia komiksów o postaciach
zasłużonych dla regionu (np. o Erichu Mendelsohnie). WBP organizuje również co
roku głosowanie na „Wawrzyn – Nagrodę Czytelników” oraz galę przyznawanego
przez Kapitułę „Wawrzynu – Literackiej Nagrody Warmii i Mazur”.
Kolejnymi formami promocji regionu są debaty, konferencje, konkursy, festiwale, wystawy i inne imprezy poświęcone rocznicom ważnych wydarzeń historycznych, sławnym postaciom, literaturze, muzyce, sztuce, kulturze ludowej i rzemiosłu regionu. Wśród nich warto przypomnieć „Rozmowy o dziedzictwie kulturowym Warmii i Mazur”, realizowane we współpracy z Instytutem Północnym i Uniwersytetem Warmińsko-Mazurskim, konferencję o 90-leciu szkół polskich na Warmii i Mazurach (2019), piknik plenerowy „W drodze na Grunwald” (2014), cykl imprez z okazji Roku Feliksa Nowowiejskiego w 2010 r. (m. in. konkurs i wystawa pokonkursowa ekslibrisu o kompozytorze) i w 2016 r. (m. in. zajęcia muzyczne dla dzieci i młodzieży z rysowaniem karykatury artysty) oraz cykl spotkań „Legendy Olsztyna obrazem i słowem” (2017). Wśród wystaw o tematyce regionalnej organizowanych w Galerii Stary Ratusz oraz poszczególnych działach WBP za jedne z najciekawszych uważam „Twój dom – dialog z tradycją” (nagrodzone projekty domów wiejskich i podmiejskich nawiązujących do tradycyjnego budownictwa ludowego Warmii i Mazur – 2011), „Pamiątkę regionu Warmii i Mazur” (2011 i kolejne edycje) czy „Jest teatr w Olsztynie” (o Teatrze im. Stefana Jaracza – 2014).
 |
| Kapliczka w Szalmi (pow. Braniewo). Fot. A. Romulewicz (2007) ze zbiorów WBP w Olsztynie |
Promując dziedzictwo kulturowe Warmii i Mazur, Wojewódzka Biblioteka Publiczna dba o różnorodność form promocji, ich stałe unowocześnianie i dotarcie do różnych grup odbiorców. Przykładem imprez przeznaczonych dla wszystkich grup wiekowych jest wspomniany piknik „W drodze na Grunwald” z 2014 r., podczas którego uczestnicy poznawali kulturę średniowiecza poprzez gry planszowe, gawędy o rycerzach i modzie średniowiecznej oraz próby rycerskie (kompletowanie stroju do bitwy, śpiewanie „Bogurodzicy”, picie kobylego mleka, ratowanie damy z opresji, sprawdzenie swojej tężyzny fizycznej oraz średniowiecznej wiedzy medycznej). W podobnym klimacie utrzymana jest akcja „Czytaj! Graj! Pamiętaj!” (od 2016 r.), której uczestnicy testują i pogłębiają swoją wiedzę o Warmii i Mazurach poprzez konkursy literackie, gry i zabawy plastyczne, zręcznościowe i interaktywne, m. in. bierki, memory, domino, escape room „Na tropie tajemnicy dzieła Kopernika” czy skanowanie QR kodów do „Bibliografii Warmii i Mazur”.
Duża część imprez o
tematyce regionalnej jest organizowana lub współorganizowana przez Pracownię
Regionalną i Informatorium – dział WBP specjalizujący się w udzielaniu
użytkownikom informacji o bibliotece i regionie oraz upowszechnianiu wiedzy o
kulturze Warmii i Mazur. Do najciekawszych projektów zrealizowanych przez ten
dział należą moim zdaniem serwisy internetowe „Zabytkobranie” (2009),
„Grunwald” (2010), „Leksykon Kultury Warmii i Mazur” (2011/2012), „Plebiscyt
1920 na Warmii, Mazurach i Powiślu”; konkursy: „Moje korzenie, czyli skąd
jestem?” (2015 i 2017 – przedstawienie genealogii własnej rodziny w formie
dokumentu tekstowego, nagrania dźwiękowego, prezentacji multimedialnej lub
filmu), „16x90” (2019 - fotografia w stylu flat lay o historii jednej z
polskich szkół z okazji 90-lecia polskiego szkolnictwa na Warmii i Mazurach) oraz
wystawy „Słowo ważna rzecz” (z okazji Roku Reformacji 2017), „Skarby Warmii”
(2017), „Demony, duchy. Kto mieszka w bajkach Warmii i Mazur?” (2019). Wśród
innych działań Pracowni Regionalnej i Informatorium chciałabym wymienić przede
wszystkim redagowanie wspomnianej już „Bibliografii Warmii i Mazur”, gromadzenie
i opracowywanie w postaci katalogu elektronicznego dokumentów życia społecznego
(zaproszeń, plakatów, albumów, folderów, ulotek, pocztówek i in.), udostępnianie
zbiorów zabytkowych w Warmińsko-Mazurskiej Bibliotece Cyfrowej oraz
organizowanie warsztatów z edukacji regionalnej dla dzieci, młodzieży i
dorosłych.
Popularyzując kulturę
Warmii i Mazur, Wojewódzka Biblioteka Publiczna współpracuje z wieloma
instytucjami regionalnymi i krajowymi oraz włącza się w organizowane przez nie
projekty i imprezy. Przykładem są Europejskie Dni Dziedzictwa we współpracy z
Narodowym Instytutem Dziedzictwa, w ramach których w bibliotece odbywały się
Przegląd Wydawnictw Regionalnych, warsztaty rzemiosł papierniczych i
drukarskich, gry miejskie o historii Olsztyna i jego mieszkańców, gry o kulturze
ludowej Warmii i Mazur, a także wystawy sztuki, warsztaty plastyczne i imprezy
muzyczne w ramach organizowanych przez przedstawicieli mniejszości narodowych
Festiwalu Mendelsohna, Dni Kultury Żydowskiej oraz Dnia Mazurskiego, zwracających
uwagę na wielokulturowość naszego regionu.
Z okazji 70-lecia powstania
życzę Bibliotece stałego i pomyślnego rozwoju, kolejnych pokoleń wiernych
Czytelników, podejmowania i poszukiwania nowych inicjatyw i wyzwań oraz
kontynuacji promocji dziedzictwa kulturowego Warmii i Mazur.
KK
[1] W latach 1963-2019 Ośrodek
Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, a od 2019 r. Instytut Północny im.
Wojciecha Kętrzyńskiego.
Komentarze
Prześlij komentarz