Jak tylko mocniej zaczyna świecić
słońce, moja dusza ogrodnika zaczyna kombinować, jak tu wybyć za miasto. Ale
nie gdzieś tam, tylko w konkretne miejsce. Tam, gdzie posadziłam dziesiątki
drzew, pieląc rabatki znalazłam łyżeczkę z napisem Breslau i wiem, gdzie latem rosną najsłodsze dzikie wiśnie z
poniemieckiego sadu. Na samym „czubku” Warmii, jest niewielka wieś, którą
dzisiaj stanowi zaledwie dziewięć domów rozłożonych malowniczo raz w dołku, raz
na górce. Ale kiedyś była to całkiem okazała Schalmey, z pięknym kościołem św.
Jerzego. Teraz mieszkają na jego ruinach zaskrońce z mojego ogrodu, które
„delikatnie wyprowadziłam” ze względu na ciekawskiego kota.
Wieś, choć badacze nie rozpisują
się o niej zbytnio w książkach, ma historię imponującą. Była jedną z
najstarszych na Warmii. Podzieliła los wielu takich miejsc, których czas
skończył się wraz z 1945 rokiem. Nie zostało prawie nic. Tym bardziej cieszy
mnie widok „naszej” kapliczki, w której co wieczór, dzięki sąsiadowi, widać
światełko. Kapliczka jest na wielu rodzinnych zdjęciach, i choć nieco gubi
kolor, a tu i ówdzie odpada z niej tynk, to trzyma się dzielnie (ma już swoje
sto lat z haczykiem!).
Słyszałam od starszych niejedną
historię, o mitycznej, zakopanej nieopodal kapliczki „wannie z pierścionkami”,
a nawet ukrytych w niej skarbach niemieckiej rodziny uciekającej na Zalew przed
Armią Czerwoną. Choć rosną przy niej stare modrzewie, to w pobielonej niszy, w
latach 60-tych ustawiono niewielką gipsową Maryjkę, która, jak twierdzi wuj, „była
sobie na strychu”. Wcześniej kapliczka podobno stała pusta. Tym większą frajdę
miałam, kiedy oglądając płytę z archiwum królewieckiego znalazłam fotografię,
na której „nasza” kapliczka ma oryginalny ceglany wygląd (i pokazuje swój „neogotycki
szyk”), a w środku stoi piękna rokokowa rzeźba z drewna.
Gdyby i was skusiło podglądanie
przedwojennego regionu, płytę z mnóstwem starych zdjęć z regionu znajdziecie w
zbiorach biblioteki na Starówce.
Anita
 |
|
Fot. A. Romulewicz, 2007 rok. W
zbiorach WBP w Olsztynie.
|
 |
|
Fot. Anton Ulbrich, ok. 1904/1909
roku.
Źródło: „Prusy Wschodnie - dokumentacja historycznej prowincji”,
Warszawa
[2006]. Ze zbiorów WBP w Olsztynie.
|
Komentarze
Prześlij komentarz